خداوند متعال براى آنكه مسلمانان با يكديگر پيوند و همبستگى بيشترى پيدا كنند و نسبت به همديگر الفت و محبت داشته باشند با شرايط ويژه اى امر به برگزارى نمازجمعه فرموده است .
در مراسم نمازجمعه مسلمانان در يك محل جمع مي شوند و در کنار هم مى نشينند و شخصى فاضل و دانشمند و دلسوز به عنوان امام جمعه ضمن بيان مسائل ديني و سياسي ، آنان را براى حل مشكلات فردى و اجتماعى راهنمايى مى كند .
اين مراسم با شكوه الهى و اسلامى كه هفته اي يكبار روزهاى جمعه انجام مي شود آنقدر ارزش و اهميت دارد كه خداوند متعال ، رسول گرامي اسلام (ص ) و ائمه معصوم (ع) بارها مسلمانان را به شركت در آن سفارش و ترغيب كرده اند و حتى سوره اى نيز در قرآن كريم به همين نام نازل شده است .
بر اساس اين اهميت و ويژگي ، پورتال خبري کاشان از بدو آغاز به کار خود هر هفته ، خبر خطبه هاي عبادي سياسي نمازجمعه شهر کاشان را منتشر کرده است .
در پي انتشار متن خطبه هاي نمازجمعه کاشان ، گاه برخي از مخاطبان که از فيض اقامه نمازجمعه اين شهر نيز بهره مند هستند با درج نظريات خود در خصوص برگزاري اين فريضه ديني ، خواهان انعکاس آن از سوي پورتال خبري کاشان شده اند .
هر چند ستاد برگزاري نمازجمعه ، نمازگزاران عزيز و امام و خطباي محترم جمعه به احکام و آداب برپايي نمازجمعه به خوبي واقفند و هر توضيحي در اين باب براي ايشان گزاف و زياده خواهد بود اما چون نظريات مخاطبان را حقي بر گردن خود مي دانيم « بر آن شديم اين نظريات و پيامها را با پيوست هايي از کلام اولين امام شيعيان مولا اميرالمؤمنين علي (ع) تکميل کنيم » . .................................................................................
* در پيامي عنوان شده بود : برخي نمازگزاران در ميان يا اواخر خطبهها خود را به نمازجمعه ملحق مي کنند . اهميت شنيدن خطبههاي نمازجمعه کمتر از اقامه خود نماز نيست ، چون خداوند دو رکعت از نماز ظهر جمعه را کاسته و به جاي آن دو خطبه قرار داده است تا خطيب جمعه ، اسلام عزيز را براي مردم تبيين و مصالح و مفاسد مربوط به افراد و جامعه را تشريح کند . در يکي از روايات ، امام علي (ع) شرکت کنندگان نمازجمعه را به سه گروه تقسيم مي کنند و ميفرمايند : « مردمي که به نمازجمعه مي آيند سه گروهند : 1 - کساني که براي کار لغو و قصد بيهوده و خودنمايي به نماز جمعه ميآيند که هيچ ثوابي براي آنها منظور نميشود . 2 - کساني که در حال خطبه خواندن امام به نمازجمعه ميآيند ، خداوند اگر خواست ، ثواب نماز جمعه را عطا ميکند و اگر نخواست ثوابي به آنها نميدهد . 3 - امّا گروه سوم کساني هستند که جلوتر از ورود امام به محل نمازجمعه ميآيند و اگر چيزي از ( نماز يا دعا ) از او قضاء شده است ، قضاي آن را انجام ميدهد سپس با سکوت و آرامش در جاي خود مينشيند تا امام جمعه بيايد ؛ اين نمازجمعه کفّاره همه گناهاني خواهد بود که از آن روز تا هفته آينده به اضافه سه روز ديگر از او سرزند . يعني در ازاي يک روز هر کسي که کار نيکي انجام داد خداوند ده برابر آن را به او عطا خواهد کرد زيرا آيه اي از قرآن ميفرمايد در نمازجمعه ، خداوند گناهان ده روز او را ميبخشد . در حديثي ديگري از آن امام همام (ع) نقل شده است که : « در خانه نشستن و در نمازجمعه شرکت نکردن را بيشتر دوست دارم از اينکه زماني به محل نماز برسم که امام آماده ايراد خطبه ميشود و ( به خاطر ازدحام جمعيّت) مردم را زير دست و پا بگيرم » . منظور آن حضرت اين است که بايد تلاش کرد قبل از شروع خطبه در محل برگزاري نمازجمعه حاضر شد . ................................................................................. * در پيام ديگري مطرح شده بود : هر هفته در خطبه هاي نمازجمعه به مسائل و مشکلات شهر و منطقه بيشتر اشاره شود. کرسي خطابه جمعه ، زبان متقابل امام و امّت است . امام جمعه ، منصوب امام و حاکم عادل است ، از يک طرف سخنگوي نظام اسلامي است که مبتني بر ولايت است و از طرف ديگر منعکس کننده نظريات و درخواستها و نيازمنديهاي امّت ولايت مدار است و با داشتن شرايط منتقد و ناصح ، امين دولت و ملت محسوب مي شود . خطيب جمعه بايد خوش بيان باشد ، با عباراتي شيوا و رسا و روان سخن بگويد ، مقتضاي حال را رعايت کند و به آنچه که در جهان و منطقه و آن شهر مي گذرد آگاه باشد ، مصالح اسلام و مسلمانان را بداند ، شجاع باشد و در راه خدا از سرزنش هيچ ملامت کننده اي نهراسد و با صراحت لهجه و توجه به شرايط زمان و مکان ، در اظهار حق و ابطال باطل سخن بگويد و از مطالبي که موجب کاستن تأثير نفوذ کلام او مي شود پرهيز کند تا در نتيجه سخن وي بر دل بنشيند و تحول روحي و اخلاقي شنوندگان را در پي داشته باشد .
................................................................................. * در برخي نظريات نيز گفته شده بود که : گاه خطبه ها طولاني و براي نمازگزاران به ويژه کهنسالان خسته کننده مي شود. رسول گرامي اسلام (ص ) به حضرت علي (ع) ميفرمايد : « مانند ضعيف ترين آنان نماز بگزار و به جهت رعايت حال افراد ضعيفي که در نماز هستند ، نماز را متناسب توان آنها بر پا کن » . بنابر اين خطيب نمازجمعه بايد در تمام زمينهها به تناسب حال افراد و رعايت حقوق آنها خطبه بخواند و از جمله اينکه مهربان باشد چون شرط توفيق خطيب جمعه ، رأفت و رحمت نسبت مؤمنين است . امام علي (ع) ميفرمايند : « هنگامي که براي مردم نماز اقامه ميکني نفرتآور و تضييع کننده نباشد ؛ زيرا در ميان مردم کساني هستند که بيمارند يا کار فوري دارند و بايد رعايت حال آنها را نمود ».
................................................................................. * در يکي ديگر از پيام ها اشاره شده بود که : برخي در حال خطبه خواندن امام جمعه ، روبه قبله نيستند يا صحبت مي کنند. در نمازجمعه مؤمنان بايد رو به قبله بنشينند و امام جمعه در حال خطبه بايد رو به روي آنان و پشت به قبله قرار گيرد . اميرالمؤمنين علي (ع) از قول رسول خدا ( ص ) مي فرمايند : « هر واعظي رو به روي مأمومين و در قبله نمازگزاران قرار گيرد » شرکت کنندگان حين شنيدن خطبه هاي نمازجمعه بايد رو به قبله بنشينند و به خاطر تکيه به ديوار ، جهت خود را از قبله تغيير ندهند تا از فضيلت نماز آنان کاسته نشود و به اجر و پاداش کامل دست يابند . همچنين نمازگزار نمازجمعه هنگام شنيدن خطبه بايد سکوت کند ، به خطبهها با توجّه گوش کند و به اين طرف و آن طرف نگاه نکند . امام علي (ع) مي فرمايد : « به هنگامي که امام مشغول خواندن خطبه نمازجمعه است نمازگزاران نبايد سخني بگويند و نيز نبايد به اطراف نگاه کنند ؛ مگر در همان حدّي که در نماز ميتوان به اطراف نگاه کرد و مجاز است ؛ زيرا نمازجمعه به خاطر دو خطبه اي که قبل از نماز ايراد ميشود به جاي دو رکعت نماز محسوب ميشود . پس خطبه ، نماز است و تا زماني که امام از کرسي خطابه فرود بيايد بايد نمازگزار خود را در نماز بداند » . بنابر اين نمازگزاران جمعه بايد به موقع و پيش از آغاز خطبه ها در نمازجمعه حاضر شوند و در هنگام ايراد خطبه ها نيز رو به قبله بنشينند و با توجه ، آن را گوش دهند . خطبه هاي نمازجمعه نيز بايد کوتاه ، جذّاب و جالب و مطالب آن به روز و مورد نياز مردم باشد و موجب خستگي و ملال نشود . گرچه اگر از روي ناچاري مختصري از آداب نمازجمعه رعايت نشود موجب بطلان نمازجمعه نخواهد شد امّا بايد سعي شود که اين آداب به طور کامل مراعات گردد .
|