یک‌شنبه 26 شهریور 1387 - 3 : 11

نویسنده : پورتال خبری کاشان م . م

کد خبر : 1215

11916 بازدید

  هوم بابايي ... يادش به خير

بچه هاي قديم کاشان ديشب به ياد گذشته هاي شيرين خود افتادند .     

ماه رمضان ، ماه نيايش و بندگي ، ماه طراوت و سرسبزي ايمان و تلاوت آيات قرآن ،  در نزد مردم کاشان با آداب و رسوم و باورهايي همراه است که ريشه در اعتقادات مذهبي آنان دارد.
 کلوخ اندازان ، استهلال دسته جمعي ، زيارت اهل قبور در شب بيست و سوم ماه ، حلاليت طلبيدن ،  ، آشتي کنان ، افطاري دادن  احياء و شب زنده داري ، جلسات قرائت و تفسير قرآن کريم ، بازي ها و سرگرمي هاي کودکان و مراسم هوم بابايي همه برگرفته از فرهنگ و ايمان و باور مذهبي مردم مومن و خداجوي اين منطقه از ميهن اسلامي ماست.
هوم بابايي از آداب و رسومي  کودکان و نوجوانان کاشاني است .  اين رسم ديرينه از شب دوم ماه مبارک رمضان تا شب پانزدهم رمضان که شب ميلاد سبط اکبر پيامبر گرامي اسلام (ص) حضرت امام حسن مجتبي (ع) است بعد از افطار برگزار مي شود.
اگرچه اين مراسم در سال هاي اخير از رونق افتاده است  ، در محلات قديمي و تاريخي شهر و توابع اين شهر  هنوز با شور و حال خاصي برگزار مي شود .
به اعتقاد مردم کاشان در شب نيمه ماه رمضان امام حسن (ع) و امام حسين (ع) به در خانه پيامبر گرامي اسلام (ص) رفتند و بعد از کوبيدن در /  سوره والشمس (سوره 91 قرآن کريم ) را خوانند.
پيامبر بزرگوار اسلام(ص)  و حضرت علي (ع) هم براي تشويق وترغيب حسنين مقداري خوراکي به آنها   دادند.
براي همين در فرهنگ عامه مردم اين مراسم جايگاه ويژه اي يافته است.
اين مراسم بدينگونه است که بعد از افطار بچه ها در محلي که از قبل با يکديگر هماهنگ کرده اند جمع مي شوند و دو نفر را به عنوان مياندار و صندوق دار انتخاب مي کنند .
مياندار  با صداي بلند و رسا اشعار مخصوص مراسم را در پشت در منازل  مي خواند و بچه ها نيز او را همراهي مي کنند .
صندوق دار نيز عطاياي مردم را نگهداري مي کند و در پايان مراسم بين بچه ها تقسيم مي کند.
آنها اين مراسم را با ختم سه صلوات آغاز مي کنند ،  در خانه ها را مي زنند و مياندار شروع به خواندن اشعاري مي کند .  بچه ها نيز با صداي بلند او را همراهي  مي کنند.
صاحب خانه با شنيدن صداي بچه ها صله ، تحفه يا تنقلات از قبيل برگه زرد آلو ، گردو، نخودچي و کشمش، گز، شکلات، بادام و فندق به درخانه مي آورد و به صندوق دار مي دهد و بچه ها با گفتن «خدا برکتت بده» به سوي خانه اي ديگر مي روند.
بعضي اوقات اتفاق کوچکترهاي منزل به شوخي از پشت بام يا از پشت در به ناگاه سطل آبي به روي گروه مي پاشيده اند  که باعث شور و هيجان در ميان بچه ها مي شده و اين شوخي از خاطره انگيزترين لحظلات مراسم هوم بابايي بوده است.
گروه هوم بابايي از 5 تا 20 نفر تشکيل مي شود  و اعضاي آن در سنين 8 تا 20 ساله هستند .
بيشتر افراد گروه هم از يک محله اند .
اشعار هوم بابايي داراي مضامين عالي اعتقادي و مذهبي ست.
نمونه اي از آنها که ميانداران مي خوانده اند :
امام اولم علي  هوم بابا ، هوم بابا
امام دومم حسن هوم بابا ، هوم بابا
امام سومم حسين  هوم بابا ، هوم بابا
امام چهارم زين العباد  هوم بابا ، هوم بابا
امام پنجم محمد باقر  هوم بابا ، هوم بابا
امام ششم جعفر صادق  هوم بابا ، هوم بابا
امام هفتم موسي کاظم  هوم بابا ، هوم بابا
امام هشتم رضا هوم بابا ، هوم بابا و الي آخر
سپس مياندار بلند صلوات مي فرستد و صاحب منزل و اهل منزل را اينگونه دعا مي کند :
حق عمرش بده آمين
حق برکتش بده آمين
حق سروريش بده آمين
حق تاجش بده آمين
حق کربلايي اش کن آمين

نمونه اي ديگر :
مياندار بچه ها
بسم الله الرحمن الرحيم؛ والشمس و ضحيها ها ها
والقر اذا تليها ها ها
والنهار اذا جلّيها ها ها
والليل اذا يغشيها ها ها
والسماء و ما بنيها ها ها
والارض و ما طحيها ها ها
ونفس و ما سويها... ها ها
بعد از خواندن سوره والشمس مياندار دست به دعا بر مي دارد و به حق آيات شريف قرآن صحت و سلامتي، عاقبت به خيري، شکوه و جلال و فرو نيک روزي، زيارت عتبات، آمرزش گناهان و شفاي بيماران، مغفرت براي اموات و طول عمر براي اهل منزل و صاحب خانه طلب مي کند و به پاس اين نيکي و خير خواهي صاحب خانه تحفه و هديه اي به گروه مي دهد.
بعضي از اشعار هوم بابايي مضمون اجتماعي دارد.
نمونه اي از آن :
از خالق خدايي ها ها
بپوش بپوش نچايي ها ها
آقاي ما شمايي ها ها
از خونه در نيايي ها ها
مردم  تو را مي ببينند ها ها
از حسرتت مي ميرند ها ها
تنباکو را گل نم کن ها ها
آتش به سرش جمع کن ها ها
تا ما بکشيم دودي ها ها
آواره شويم زودي ها ها
اينگونه نيز مي خوانند :
حسين آقا شمايي ها ها
آقاي ما شمايي ها ها
از باغ شاه مي آيي ها ها
تنباکو را گل نم کن ها ها
آتش به سرش جمع کن ها ها
تا ما بکشيم دودي ها ها
آواره شويم زودي ها ها