نمادها ، تنديس ها و يادمان هاي شهري همچنين شناسنامه شهرها و مردمي هستند که به ديارشان عشق مي ورزند .

البته منظور از تنديس تنها پيکره يا سنگ تراشه مشاهير نيست بلکه شامل هر اثر حجمي داراي هويتي است که بيانگر فرهنگ ، تمدن ، اصالت ، تاريخ ، اقتصاد و اقليم و تعلقات هر شهر باشد . 

بطور مثال نماد بادگيرهاي يزد بيانگر کويري بودن اين شهر است يا مجسمه گلاب پاش در قمصر بيانگر توليد گلاب و عرقيات در اين شهر است و ... 

امروز  پس از 35 سال از پيروزي انقلاب اسلامي يادمان هاي شهري نماد فرهنگ ، تاريخ ، تمدن و داشته ها ، هويت و تعلقات هر شهر به شمار مي روند . 

با اين همه تمدن هفت هزارساله کاشان با وجود ميراث فرهنگي غني ، مشاهير صاحب نامي چون غياث الدين جمشيد و محتشم و کمال الملک و فيض و کليم و ... ، صنايع گرانبهاي دستي چون قالي و شعربافي و مسگري و ... اغلب با عکس پشت بام خانه بروجردي ها يا مسجد آقا بزرگ معرفي مي شود . 

البته پيکره علامه قطب راوندي در راوند ، لوح برجسته شهر قديم کاشان در جوار باغ فين و تنديس ظرف سفالي سيلک در ابتداي شهرک اميرالمومنين و آب نماي مدخل شهر را بايد از جمله فعاليت هاي شهرداري و ادارات مربوط در اين زمينه دانست که به تازگي هم يادمان جديد ميدان امام خميني را  پس از چند ماه انتظار به اين مجموعه محدود افزوده اند  . 

روابط عمومي شهرداري کاشان خبر رونمايي از  يادمان و نماد ميدان امام خميني را منتشر کرد بي آنکه مدير محترم روابط عمومي يا جناب شهردار در خصوص اين طرح توضيحات کاملي داده باشند .

 

چه بسا شهردار جوان کاشان در مراسم رونمايي از اين يادمان توضيحات مبسوطي را بيان کرده باشد اما روابط عمومي در خبر خود به نقل از جناب شهردار نوشته که « طرح اصلي اين ميدان از معماري سنتي و مذهبي ايران الهام گرفته و در بالاي طرح از خط نوشته هاي قرآني استفاده شده است که به نوعي برگرفته از مساجد و اماکن مذهبي است » .

ناظم رضوي در ادامه افزوده است : « طرح مياني اين يادمان در واقع همان ورودي محل اقامت امام در نوفل لوشاتو فرانسه است که يادآور دوران تبعيد حضرت امام خيمني (ره) است » .

کاش جناب شهردار يا روابط عمومي شهرداري در سخن و خبر خود به مدت اجراي اين طرح ، هزينه اجراي آن  ،  نام معماران و طراحان اين نماد و ضرورت تغيير نماد اين ميدان هم اشاره مي کردند تا منتقداني چون نگارنده اين يادداشت ،  کامل‌تر در خصوص اين يادمان اظهار نظر مي نمودند . 

گرچه نگارنده طراح سازه‌هاي و نمادهاي هنري و شهري نيست ولي به عنوان يک بيننده و با عرض پوزش ، طرح اين يادمان را براي شهر کاشان خيلي سطحي و پيش پا افتاده برداشت مي کند .   

در شهري که شاهکارهاي معماري دوره هاي مختلف تاريخي جلوه گري و چشم گردشگران را به خود خيره مي کند  ؛  در دياري که مردمانش هنوز در برخي عمارت ها و خانه هاي قديمي اين شهر اقامت دارند و روزشان را با ديدن گچبري ها و مقرنس کاري هاي زيبا و دلفريب آغاز مي کنند به يقين طرح يادمان کنوني ميدان امام خميني برايشان جذاب نخواهد بود چون يادمان اين ميدان به جز دو نيم طاق ايوان  و دو ديوار هلالي و دو شمسه گره چيني شده عاري از - آرايه هاي خاص و منحصر به فرد معماري اين شهر -  است .

علاوه بر اين  ميداني که به نام حضرت امام خميني (ره) مزين است هيچ نشانه و يادآور مستقيمي از حضرت امام در آن به چشم نمي خورد گرچه شهرداري مي گويد : چارچوبي که در ميانه ميدان است تداعي کننده چارچوب درب ورودي محل اقامت حضرت امام ( ره ) در نوفل لوشاتو فرانسه است اما واقعاً در ميان اين همه نشانه که تداعي کننده ياد و نام حضرت امام (ره) است چرا اين نشانه ( چارچوب درب ورودي محل اقامت امام در نوفل لوشاتو ) برگزيده شده است ؟ آيا در اين زمينه سمبل‌ها و استعاره هاي و نشانه هاي ديگري از حضرت امام وجود نداشت که ذهن بيينده را زودتر و سريع‌تر به ياد امام بياندازد ؟  

آيا مي دانيد اين چارچوب شبيه چه بناي ديگري است ؟! بهتر نبود نشانه شاخص و منحصر بفردي از حضرت امام در اين يادمان به کار مي رفت تا حتي ذره اي ذهن بيننده را به سمت جاي ديگري نبرد ؟!             

از سوي ديگر آنچه که در اين يادمان بيشتر به چشم مي آيد شمسه ميان دو ديوار هلالي اين يادمان است که بصورت گره چيني کار شده است ولي اين شمسه بيشتر تداعي کننده  آرم شهرداري کاشان است تا بيان معنا و مفهوم ديگري در حاليکه شهرداري مي توانست به جاي آن از نقوش اسليمي قالي کاشان در ديواره هاي اين يادمان استفاده کند .

               

به هر حال شتابزدگي در طراحي و رونمايي از اين يادمان قابل کتمان نيست و بهتر بود شهرداري حداقل از معماران طراز اول اين شهر نظير آقاي سيد اکبر حلي در طراحي اين سازه استفاده مي کرد .

 

به ياد داشته باشيم وجود يادمان ها و تنديس هاي شهري ( زشت يا زيبا ) خاطره اي فراموش نشدني در ذهن رهگذراني که لحظاتي را در شهر ما حضور دارند به جاي مي گذارد به گونه اي که آنان بدون مطالعه کتاب  يا تحقيق در مورد آن شهر و صرفاً با ديدن تنديس يا نماد و يادماني ، برداشت درست يا نادرستي از فرهنگ ، هنر ، تاريخ ، اقتصاد يا آداب و رسوم آن شهر به دست مي آورند . 

بي ترديد فرهيختگان شهر کاشان بايد در اين زمينه با بيان ديدگاهها و ارائه طرح هاي نوين خود ، شهرداري و شوراي شهر را ترغيب و تشويق کنند و مديران محترم شهر هم به ويژه شهردار گرامي در اين مقوله  عالمانه و جامع بيانديشند و تصميم بگيرند تا شاهد ارتقاي کيفيت و کميت عناصر فرهنگ ساز شهري باشيم .